KANCERI I VESHKAVE
Cfare eshte kanceri i veshkave?
Karcinoma e qelizave renale eshte tipi me i shpeshte i kancerit te veshkave dhe perben nje perqidje te larte te tumoreve qe prekin veshkat , rreth 90% . Ashtu sikunderse edhe llojet e tjera te karcinomave edhe kanceri i veshkave e merr origjinen ne nje pjese te caktuar te veshkes dhe fillon dhe rritet duke marre permasa shume te medha .
Megjithese karcinoma e qelizave renale zakonisht rritet si nje mase e vetme qelizash malinje ne brendesi te strukturave te veshkes , nje veshke mund te kete me shume se nje mase te tille tumorale ne perberjen e saj . Ne disa raste kemi prekjen e njeres veshke nga semundja ,por ka edhe raste te tjera ku nga e njejta patologji kemi prekjen e te dyja veshkave ne te njejten kohe .
Ne baze te studimeve te bera eshte pare se karcinoma e qelizave renale diagnostikohet vetem pasi permasat e tumorit jane vertet te medha . Nder shume gjera qe duhet te kemi kujdes , eshte edhe fakti qe duhet te bejme kontrrolle te rregullta shendetesore pasi :nese nje karcinome e tille eshte e perhapur edhe ne pjesen tjeter te organizmit eshte shume e veshtire te trajtohet ose edhe mund te jete e patrajtueshme . Perhapja e kancerit te veshkave ne organizem ndodh nepermjet : – rrugeve limfatike dhe – qarkullimit te gjakut , ne pjesen me te madhe te rasteve .
Ne baze te nje studimi te bere ne Illinois ne Amerike , karcinoma me qeliza renale me shumti prek grupmoshen 50-70 vjec dhe po ne baze te ketij studimi preken qartesisht me shume meshkut se femrat . Shume rralle ky tip kanceri prek moshat e reja .
Cilet jane shkaktaret dhe faktoret e rriskut per zhvillimin e kancerit te veshkave?
Ne baze te studimeve te shumta , studiuesit kane arritur te identifikojne nje numer te madh shkaktaresh per zhvillimin e kancerit te veshkave dhe se si keto faktore rrisku mund te ndryshojne ADN e qelizave renale nga normale ne ate kancerogjene .
Faktoret me te shpeshte te rriskut per zhvillimin e kancerit te veshkave ( renal ) jane :
1. Pirja e duhanit . Ky shkaktar eshte shume i rrezikshem pasi rrit rrezikun per zhvillimin e karcinomes se qelizave renale me 40% .
2. Gjinia . Karcinoma e qelizave renal eshte dy here me e shpeshte tek meshkujt ne krahasim me gjinin tjeter .
3. Obeziteti . Personat qe jane obez kane nje rrisk me te madh per te zhvilluar kancer te veshkave .
4. Aktiviteti fizik . Studimet kane arritur ne konkluzionin se personat me nje jete pasive kane nje rrisk me te madh per kete semundje ne krahasim me personat qe kryejne aktivitete te rregullta fizike .
5. Kimikatet . studimet kane treguar se ekspozimi ndaj disa kimikateve te caktuara si :
- asbesti
- kadmiumi
- disa herbicide
- benzeni dhe disa tretes organik
- trikloroetileni ne vecanti
6. Historia familjare . Njerezit me nje histori familjare per kancer te veshkave te tille si vella,moter/nene,baba kane nje rrezik shume te madhe per tu prekur nga kjo semundje .
7. Presioni i gjakut . Presioni i larte i gjakut lidhet me nje incidence te madhe per kancer te veshkave . Per me teper nese ai kombinohet edhe me mbipeshen rreziku rritet 3-fish .
8. Dializa . Dializa afatgjate eshte po ashtu nje faktor rrisku shume i rrezikshem per kancerin ne veshka .
Cilat jane simptomat e kancerit te veshkave?
Simptomat me te zakonshme te kancerit te veshkave perfshijne :
- Hematuri ( gjak ne urine ).
- Dhimbje retroperitoneale ( mesi ) ne njeren ane dhe qe nuk eshte pasoj e ndonje lendimi fizik .
- Nje mase e palpueshme ne abdomen .
- Lodhje.
- Humbje e pashpjegueshme e peshes .
- Ethe e pashpjegueshme ,qe nuk eshte pasoje e : ftohjes , gjendjes gripale apo si pasoje e ndonje infeksioni, dhe persistone per disa jave .
- Edeme ( enjtje ) ne kyce dhe kembe .
Duhet te tregojme kujdes sepse simptomat jane po te njejtat me ato te nje infeksioni apo kisti . Prandaj duhen bere egzaminime te rregullta tek mjeku per qartesimin e diagnozes .
Si mund te parandalohet kanceri i veshkave?
Per te parandaluar shfaqjen e patologjis se kancerit te veshkave duhet me patjeter te modifikohen faktoret e rrisku . Ketu permendim :
- Pirja e duhanit
- Gjinia
- Obeziteti
- Aktiviteti fizik
- Kimikatet
- Historia familjare
- Presioni i gjakut
- Dializa
Cili eshte trajtimi per pacientet e prekur nga kanceri renal?
Trajtimi i ketij lloji kanceri varet nga stadi i semundjes , saktesisht kjo patologji ka kater stade . Ne secilin stad trajtimi eshte specifik, por tre shtyllat kryesore te trajtimit te kancerit qe mund te zbatohen sispas edhe arsyetimit te mjekut jane :
- Kirurgjia ( radikale apo parciale )
- Radioterapia
- Embolizimi Arteries Renale , qe zakonisht ndiqet nga nje nefrektomi radikale .
REFERENCAT
https://dph.illinois.gov/topics-services/diseases-and-conditions/diseases-a-z-list/kidney-cancer.html
