ASTIGMATIZMI
Astigmatizmi eshte nje nga shkaqet me te shpeshta te uljes se mprehtesise se pamjes, ajo shkakton pamje jo te mire kur shikoni objekte qe jane afer dhe objekte qe jane larg. Ky problem eshte pamundesia e sistemit te te parit per tu perqendruar ne objektet qe po veshtroni.
Korneja (shtresa e jashtme, e tejdukshme qe vesh syrin) normalisht eshte e lemuar dhe uniforme ne te gjitha anet. Ne astigmatizem, kornea eshte lakuar ne menyre te parregullt. Kjo forme e parregullt e ben driten te perhapet dhe te perkulet ne menyre jo te duhur pasi kalon neper korne.
Ne vend qe rrezet te perqendrohet drejtperdrejt ne retine (qe jep pamjen normale), disa rreze te lehta fokusohen para dhe disa fokusohen pas retines. Pikerisht ne kete rate kemi shtremberim te pamjes dhe demtim te shikimit.
Astigmatizmi eshte zakonisht i pranishem ne lindje dhe shpesh shkon pa u vene re derisa femija te filloje shkollen ose fillon te lexoje. Gjendja mund te perkeqesohet me kalimin e kohes, por pergjithesisht mbetet e njejte.
KUSH JANE SHKAQET E ASTIGMATIZMIT?
Per shkak se astigmatizmi eshte shpesh i pranishem ne lindje, besohet se ekziston nje faktor rreziku i trasheguar.
Gjithashtu nje tjeter shkak mund te jete zhvillimi i femijes, ndersa syri i femijes rritet.
Nje gjendje e quajtur keratokonus mund te jete nje faktor rreziku per astigmatizem. Ne keratokonus, kornea behet e holle dhe konike. Kjo gjendje mund te trashegohet ose te rezultoje nga ferkimi i syve kronik. Ajo eshte me e zakonshme tek grate dhe zakonisht ndodh ne adoleshencen e hershme.
Diabeti gjithashtu eshte nje tjeter shkaktare qe mund te çoje ne astigmatizem sepse nivelet e larta te sheqerit ne gjak mund te shkaktojne ndryshime ne formen e lentes.
ASTIGMATIZMI MUND TE MATET DHE JANE 3 SHKALLE TE RENDESES SE TIJ.
- Astigmatizmi i nje shkalle te dobet, deri ne 3 D.
- Astigmatizmi i nje shkalle te mesme, nga 3 deri ne 6 D.
- Astigmatizmi i nje shkalle te larte, mbi 6 D.
KUSH JANE SHENJAT E ASTIGMATIZMIT?
Shenjat dhe simptomat e astigmatizmit mund te perfshijne:
- Pamje e paqarte ose e shtremberuar.
- Lodhje e syve ose parehati.
- Dhimbje koke.
- Veshtiresi me shikimin naten.
- Sy jo te barabarte.
A ESHTE I RREZIKSHME ASTIGMATIZMI DHE SI DIAGNOSTIKOHET?
Astigmatizmi prish cilesine e jetes. Turbullimet e imazheve mund te çojne ne dhimbje koke, ferkim dhe lodhje te syve. Perveç kesaj, problemet e vazhduehme te te parit mund te provokojne zhvillimin e strabismit dhe ambliopise(uljes se shikimit).
Nje diagnoze e astigmatizmit mund te behet vetem pas ekzaminimit baze te syrit te kryer nga një oftalmolog ose nje optometer (mjeket specialist qe merren me problemet e syrit).
Nje shumellojshmeri egzaminimesh mund te perdoren per te diagnostikuar astigmatizmin.
Nje nga egzaminimet qe behen me shpesh eshte mjeku ju drejton nje burim drite drejtperdrejt ne syte tuaj dhe me pas ju kerkon te shihni permes disa lenteve. Pra qellimi eshte nje ekzaminimi i kujdeshem me pupile te zgjeruar.
SI TRAJTOHET ASTIGMATIZMI?
Korrigjimi i astigmatizmit mund te behet me:
- Syze
- Lente kontakti
- Kirurgji refraktive
Pothuajse te gjitha shkallet e astigmatizmit mund te korrigjohen me syze ose lente kontakti. Mbajtja e syzeve ose lenteve te kontaktit i lejon pacientit te kete nje shikim normal.
Po ashtu ka procedura kirurgjikale qe perdoren per te korrigjuar gabimet refraktive. Disa forma te astigmatizmit mund te korrigjohen ne menyre kirurgjikale per njerezit nen moshen 18 vjeç sepse syte e tyre jane ende ne rritje.
REFERENCAT
- Simmers, A.J., Ledgeway, T., & Hess, R.F. (2003). The influences of visibility and anomalous integration processes on the perception of global spatial form versus motion in human amblyopia. Vision Research, 43(26), 2797-2809.
- Holmes, J.M., et al. (2011). A randomized trial of prescribed patching regimens for treatment of severe amblyopia in children. Ophthalmology, 118(5), 895-903.
- American Association for Pediatric Ophthalmology and Strabismus. (2019). Amblyopia (Lazy Eye). Marrë nga: https://www.aapos.org/terms/conditions/21
- National Eye Institute. (2021). Amblyopia (Lazy Eye). Marrë nga: https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/amblyopia-lazy-eye
- WebMD. (2021). Amblyopia (Lazy Eye). Marrë nga: https://www.webmd.com/eye-health/amblyopia-lazy-eye