Çfarë është tiroiditi Hashimoto?

Tiroiditi Hashimoto është një sëmundje autoimune e tiroides, e cila shkakton inflamacionin dhe dëmtimin gradual të gjëndrës së tiroides. Kjo gjendje shkaktohet kur sistemi imunitar i trupit hyn në konflikt me gjëndrën e tiroides dhe prodhon antitrupa që sulmojnë dhe shkatërrojnë qelizat e tiroides.

Pasojat e këtij konflikti janë ulja e prodhimit të hormoneve tiroidiane në gjëndër, të tilla si tiroksina (T4) dhe trijodotironina (T3), të cilat janë thelbësore për funksionimin e duhur të trupit. Kjo ulje në prodhimin e hormoneve të tiroides shkakton një gjendje të quajtur hipotiroidizëm, ku trupi nuk prodhon mjaftueshëm hormone të nevojshme për funksionimin e përgjithshëm të trupit.

Cilat janë shenjat dhe simptomat e tiroiditit Hashimoto?

Shenjat dhe simptomat e kësaj gjendjeje mund të ndryshojnë nga një person në tjetrin dhe mund të përfshijnë:

• Lodhje dhe dobësi: Një ndjesi e përhershme e lodhjes, edhe pas gjumit të mirë dhe pushimit të mjaftueshëm.
• Shtim në peshë pa shkak të qartë: Pavarësisht nga dieta e qëndrueshme, mund të vërehet shtimi i peshës ose vështirësi për të humbur peshë.
• Ndjesi e te pasurit ftohtë: Mund të keni ndjesinë e të qenit të ftohtë edhe në temperatura normale.
• Ndryshime në lëkurë dhe flokët: Lëkura e thatë, ftohtë dhe tërheqëse, si dhe rënja e shpeshtë e flokëve dhe thyerja e tyre.
• Ndryshime në emocione dhe kujtesë: Mund të ndjeni ndryshime në humor, depresion, ndjesi të ndryshuara të ankthit, dhe vështirësi në fokusim dhe kujtesë.
• Ndryshime në ciklin menstrual tek femrat: Cikli menstrual i pa rregullt, me fluks të madh ose i pakët.
• Këmbë të fryra dhe të ndjeshme: Këmbët mund të jenë të ndjeshme ndaj ftohtësisë dhe mund të kenë shenja të fytyrave të mprehta.
• Djegie dhe irritim i lëkurës: Mund të ndjeni ndjesi të kësaj natyre si djegia dhe irritimi i lëkurës.
• Ngadalësim në ritmin e zemrës dhe presionin e ulët të gjakut: Këto mund të jenë shenja të tjera të mundshme të hipotiroidizmit.

Si diagnostikohet tiroiditi Hashimoto?

Diagnoza e tiroiditit Hashimoto zakonisht bëhet përmes një kombinimi të historisë së pacientit, ekzaminimit fizik dhe testeve laboratorike.

Më poshtë janë disa nga metodat më të përdorura për të diagnozuar këtë gjendje:

1. Historia dhe ekzaminimi fizik: Mjeku do të bëjë një histori të detajuar mjekësore për simptomat, historinë e familjes dhe gjendjen e përgjithshme shëndetësore të pacientit. Ekzaminimi fizik mund të përfshijë kontrollin e gjëndrës së tiroides për të vërejtur ndonjë rritje ose ndonjë ndryshim në masë apo strukturë.
2. Analiza e gjakut për hormonet e tiroides: Testet laboratorike të niveleve të hormoneve tiroides si tiroksina (T4), trijodotironina (T3) dhe hormoni stimulues i tiroides (TSH) janë shumë të rëndësishme për të vërtetuar diagnozën. Nivelet e larta të TSH dhe nivelet e ulëta të T4 mund të tregojnë hipotiroidizmin, i cili është lidhur shpesh me tiroiditin Hashimoto.
3. Analiza për antitrupa të tiroides: Testet për antitrupa të tiroides, si antitrupat anti-TPO (antitrupat kundër peroksidazës tireoidiene) dhe antitrupat anti-Tg (antitrupat kundër globulinës tireoidiene), janë të rëndësishme për të konfirmuar diagnozën e tiroiditit Hashimoto. Prania e këtyre antitrupave mund të konfirmojë sulmin autoimun të sistemit imunitar ndaj gjëndrës së tiroides.

Përveç kësaj, mjeku mund të kërkojë analiza të tjera laboratorike ose ekon e tiroides nëse ka dyshime për ndonjë gjendje të tjera të lidhur me tiroiden.

Si trajtohet tiroiditi Hashimoto?

Trajtimi i tiroiditit Hashimoto bazohet kryesisht në menaxhimin e hipotiroidizmit, për të mbuluar defiçencën e hormoneve tiroidiane, dhe në menaxhimin e simptomave të lidhura me këtë gjendje.

Trajtimi përfshin zakonisht përdorimin e hormoneve sintetike te tiroides si Levotiroksina (p.sh., Levothyroxine, Synthroid). Kjo trajtim normalizon nivelet e hormoneve te tiroides në trup dhe ndihmon në rikthimin e funksionimit të duhur të tiroides.

Më poshtë po japim disa hollësi të trajtimit të tiroidit Hashimoto :

• Levotiroksina: Kjo është terapia kryesore për pacientët me hipotiroidizëm të shkaktuar nga tiroiditi Hashimoto. Levotiroksina është një hormon sintetik i gjendres tiroide që ndihmon ne shtimin e niveleve te T4 (tiroksinë) në trup. Doza e përdorur është individuale dhe përcaktohet nga mjeku duke u bazuar në nivelet e hormoneve te tiroides në gjak.
• Monitorimi i rregullt mjekësor: Pas fillimit të trajtimit me Levotiroksinë, është e rëndësishme të monitorohen rregullisht nivelet e hormoneve te tiroides me teste të gjakut. Kjo do të sigurojë që doza e përdorur është e përshtatshme dhe që nivelet e hormoneve janë në kufijtë normal.
• Ndryshimet në dozë: Bazuar në monitorimin e niveleve të hormoneve tiroides, mjeku mund të ndryshojë dozën e Levotiroksinës për të siguruar që trupi të ketë nivele të duhura të hormoneve tiroidiene.
• Kujdesi në shtatzëni: Nëse jeni shtatzënë ose planifikoni për shtatzani, është e rëndësishme të diskutoni me mjekun tuaj për dozën e duhur të hormoneve tiroidiene gjatë kësaj periudhe, pasi nivelet e tyre ndikojnë në shëndetin e fëmijës.
• Ndryshimet në stilin e jetës: Disa njerëz mund të gjejnë lehtësim të simptomave duke ndryshuar dietën, duke u fokusuar në ushtrime të rregullta, dhe duke menaxhuar stresin në mënyrë efektive.

Në raste të ralla, nëse tiroiditi Hashimoto shkakton komplikacione të tjera si shtypje te rrugeve te frymëmarrjes së shkaktuar nga zmadhimi i madh i gjëndrës së tiroides (goiter), mjeku mund të propozojë terapi të tjera që mund të përfshijnë trajtimin kirurgjikal ose terapi me radiacion.

A mund të kontrollohet tiroiditi Hashimoto?

Tiroiditi Hashimoto është një sëmundje kronike e tiroides që zakonisht nuk shërohet plotësisht, por mund të kontrollohet me trajtim të duhur dhe menaxhim të simptomave (te trajtuara ne detaje si me lart).

Çfarë efekti mund të ketë tiroiditi Hashimoto në shtatzëni dhe në shëndetin e fëmijëve?

Tiroiditi Hashimoto mund të ketë disa ndikime në shtatzëni dhe në shëndetin e fëmijëve, veçanërisht në raste kur niveli i hormoneve tiroidiene është jo mire i kontrolluar ose kur nuk është trajtuar ashtu siç duhet.

Në shtatzëni, tiroiditi Hashimoto mund të ketë disa efekte:

• Ndryshime hormonale gjatë shtatzënisë: Gjatë shtatzënisë, nivelet e hormoneve te tiroides në trup rriten për të mbështetur rritjen dhe zhvillimin e fetusit. Në raste të tiroiditit Hashimoto, ndërhyrjet në këto nivele mund të ndikojnë në shëndetin e shtatzënës dhe në zhvillimin e fetusit.
• Rreziku i rritur i komplikacioneve shtatzënorë: Nëse tiroiditi Hashimoto nuk trajtohet apo nuk monitorohet siç duhet gjatë shtatzënisë, rreziku i komplikacioneve shtatzanise si aborti spontan, preeklampsi, lindje e parakohshme, dhe rritje e rrezikut të hipotireozës në fetus mund të rritet.
• Ndikim në shëndetin e fëmijëve: Hipotiroidizmi në fetus ose në fëmijë mund të ketë ndikime në zhvillimin e tij. Nëse niveli i hormoneve tiroidiane është i ulët në fetus, kjo gjendje mund të shkaktojë ndikime të përhershme në rritjen, zhvillimin e trurit, dhe në aftësitë kognitive të fëmijës.

Për të minimizuar këto ndikime në shtatzëni dhe në shëndetin e fëmijëve, është e rëndësishme që gratë shtatzëna të monitorohen me kujdes nga një mjek gjatë kësaj periudhe.

Në raste të diagnostikuara me tiroidit Hashimoto, është e rekomandueshme të përdoret trajtimi i duhur dhe monitorimi i rregullt i hormoneve tiroidiene për të siguruar që nivelet janë në kufijtë normal gjatë shtatzënisë. Kjo ndihmon në zbutjen e rrezikut të komplikacioneve për shtatzënën dhe në sigurimin e shëndetit të mirë të fëmijës.

A ka mënyra për të ulur inflamacionin dhe simptomat e tiroiditit Hashimoto?

Ka disa mënyra që mund të ndikojnë në uljen e inflamacionit dhe në menaxhimin e simptomave të tiroidit Hashimoto përmes faktorëve si dieta, ushtrimet, dhe terapitë alternative.

Këto mund të ndikojnë në shëndetin tuaj të përgjithshëm dhe të zbutin disa nga simptomat e sëmundjes:

1. Dietetë e shëndetshme: Disa njerëz kanë arritur lehtesim të simptomave duke përdorur dieta të pasura me ushqime anti-inflamatore si peshk, vaktet me perime të freskëta, fruta të pasura me antioksidantë, drithëra të tëra, vajra të shëndetshëm si vaji i ullirit dhe vaji i lulediellit. Disa studime sugjerojnë që të kufizosh konsumin e ushqimeve që mund të ndikojnë në inflamacion si karbohidratet e thjeshta dhe sheqeri mund të ndihmojë në menaxhimin e tiroidit Hashimoto.
2. Ushtrime të rregullta: Aktiviteti fizik i rregullt mund të ndihmojë në uljen e stresit dhe në përmirësimin e shëndetit të përgjithshëm. Ushtrimet e rregullta mund të ndikojnë në qarkullimin e mirë të gjakut dhe në përmirësimin e energjisë së trupit.
3. Menaxhimi i stresit: Stresi mund të ndikojë në sistemin imunitar dhe të rrisë nivelet e inflamacionit në trup. Teknikat e relaksimit si meditimi, joga, ose praktikat e frymëmarrjes së thellë mund të ndihmojnë në menaxhimin e stresit dhe të zbutin ndikimin e tij në tiroidë.
4. Suplemente natyrale dhe bimë mjekësore: Disa njerëz kanë gjetur ulje në simptoma duke përdorur suplemente natyrale si seleniumi, vitaminat B dhe D, omega-3 yndyrna acidet, dhe probiotikët. Megjithatë, është e rëndësishme të konsultoheni me një mjek para se të filloni ndonjë suplement, pasi disa prej tyre mund të kenë ndikime të papritura ose të kundërta.
5. Akupunktura dhe terapi të tjera alternative: Disa njerëz kanë gjetur lehtësim të simptomave përmes akupunkturës, masazheve dhe terapive alternative. Këto teknika mund të ndihmojnë në menaxhimin e dhimbjeve dhe të stresit.

Megjithate, ajo cka mund t’ju sugjeroj eshte te diskutoni keto opsione me mjekun tuaj përpara se të ndërmerrni ndonjë ndryshim në dietë ose të përdorni terapi alternative. Ai/ajo mund të ofrojë këshillë dhe udhëzime për t’u siguruar që ndërhyrjet që bëni janë të sigurta dhe të përshtatshme për ju dhe gjendjen tuaj shëndetësore.

Cilat janë komplikacionet e mundshme të tiroiditit Hashimoto?

Tiroiditi Hashimoto, një sëmundje autoimune që prek gjëndrën e tiroides, mund të sjellë disa komplikacione nëse nuk trajtohet ose nuk menaxhohet siç duhet.

Disa nga komplikacionet e mundshme të tiroidit Hashimoto përfshijnë:

• Hipotiroidizmi: Kjo është një komplikacion kryesor i tiroidit Hashimoto. Gjëndra e tiroides është dëmtuar nga sistemi imunitar, duke çuar në prodhim të ulët të hormoneve tiroidiane. Hipotiroidizmi shkakton nivele të ulëta të hormoneve tiroidiene në trup, që mund të çojë në lodhje, rritje të peshës, dobësi, lodhje të muskujve, ndjenja të ftohta dhe probleme të tjera shëndetësore.
• Goiteri: Rritja e gjëndrës së tiroides, e quajtur goiter, mund të ndodhë si pasojë e reagimit të sistemit imunitar ndaj gjëndrës së dëmtuar të tiroides. Goiteri mund të shkaktojë vështirësi në gëlltitje, dhimbje të gjëndrës së tiroides, apo në disa raste të rralla, mund të shkaktojë probleme me frymëmarrjen.
• Kanceri i tiroides: Në raste shumë të rralla, tiroiditi Hashimoto mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të kancerit të tiroides. Megjithatë, ky rrezik është shumë i ulët dhe në shumicën e rasteve tiroiditi Hashimoto nuk shkakton kancer të tiroides.
• Ndikim në shtatzëni: Nëse hipotiroidizmi është i pazbuluar ose i pazbuluar gjatë shtatzënisë, ai mund të ketë ndikim negativ në shëndetin e fëmijës në zhvillim dhe të rrisë rrezikun e komplikacioneve shtatzënore si aborti spontan, preeklampsi, lindje e parakohshme, dhe mund të ndikojë në zhvillimin normal të trurit të fëmijës.
• Ndikimi në shëndetin emocional dhe mendor: Hipotiroidizmi mund të shkaktojë ndikime në shëndetin emocional dhe mendor, duke shkaktuar simptoma si depresioni, ankthi, vështirësi në fokusim dhe problemet me kujtesën.

Tiroiditi Hashimoto dhe urtikaria autoimune

Tiroiditi Hashimoto dhe urtikaria autoimune janë dy gjendje të ndryshme, por ka raste kur ato mund të lidhen me njëri-tjetrin për shkak të natyrës autoimune të tyre.

Tiroiditi Hashimoto është një sëmundje autoimune ku sistemi imunitar sulmon vetë gjëndrën e tiroides, duke shkaktuar inflamacion dhe dëmtim gradual të saj. Kjo ndodh kur trupi prodhon antitrupa që sulmojnë gjëndrën e tiroides, duke shkaktuar hipotiroidizëm (prodhim të ulët të hormoneve tiroidiene).

Urtikaria autoimune, ose urtikaria kronike autoimune, është një gjendje ku qelizat e sistemit imunitar sulmojnë indet e vetë trupit, duke shkaktuar shfaqjen e flluskave ose skuqjeve të lehta deri në të rënda në lëkurë, një gjendje që njihet si urtikaria.

Në disa raste, pacientët me tiroidit Hashimoto mund të përjetojnë urtikari autoimune si një manifestim tjetër i reagimit autoimun të trupit. Edhe pse nuk është e qartë në çdo rast lidhja e drejtpërdrejtë midis tyre, ekziston një mundësi që disa aspekte të sistemit imunitar të përfshihen në të dy gjendjet.

Autoantitrupat që synojnë një receptor specifik që gjendet në indet nën lëkurë prodhohen gjatë një shpërthimi. Këta “i ndezin” apo “i karikojne” këta receptorë, duke shkaktuar prodhimin e një proteine ​​të njohur si imunoglobulina E (IgE) dhe zinxhirin e ngjarjeve që çojnë në alergji.

IgE është antitrupi përgjegjës për reaksionet alergjike, të tilla si urtikarie ose skuqje.

Autoimuniteti mendohet të jetë një nga shkaqet më të zakonshme të urtikarisë kronike. Megjithatë, jo të gjitha sëmundjet autoimune shkaktojnë një përgjigje IgE. Ka disa studime që kanë vërejtur lidhje midis sëmundjeve autoimune të ndryshme, dhe disa prej tyre kanë treguar se pacientët me një sëmundje autoimune të njëjtë kanë tendencë të kenë një rrezik më të lartë për zhvillimin e sëmundjeve të tjera autoimune.

Urtikariet kronike mund të ndodhin së bashku me një shpërthim autoimun ne tiroiditin Hashimoto ose kur sëmundja është subklinike (që do të thotë aktive, por pa simptoma të dukshme). Gjatë episodeve subklinike, edhe nivelet e ulëta të autoantitrupave mund të shkaktojnë një përgjigje IgE.

Ndërsa tiroiditi i Hashimotos mund të rrisë rrezikun e urtikarisë kronike, jo të gjithë ata që kanë Hashimoto do të kenë urtikaria. Kjo sugjeron që faktorë të tjerë mjedisorë ose gjenetikë mund të kontribuojnë në rrezikun e shfaqjes.

Qëllimi i parë dhe ndoshta më i rëndësishëm në trajtimin e urtikaries ne tiroiditin Hashimoto eshtë të shmangni çdo shkaktar që nxit urtikarinë. Këto ndryshojnë nga një person në tjetrin.

Ato mund të përfshijnë: alergjitë ushqimore, ushtrime të renda, ndryshime të papritura të temperaturës, stresi, medikamentet.

Opsione të tjera trajtimi përfshijnë kremrat kundër kruajtjes, antihistaminet orale dhe zëvendësimin e hormoneve tiroides.

Shkroi : Dr.Albana Greca (Sejdini), MMedSc, MD

Editoi: Dr.Ruden Cakoni, Endokrinologe MD

Referencat:

• Endocrine Society Clinical Practice Guidelines
• American Thyroid Association (ATA)
• Textbook of endocrinology
• PubMed – National Library of Medicine