Ne artikulacionin e supit takohen tre kocka shume te rendesishme si ajo e krahut, shpatulles  dhe klavikules. Humerus, kocka e krahut, pershtatet ne folene e rrumbullaket te shpatulles ne te dyja anet e trupit.Te dyja shpatullat mbahen ne vend nga nje grup prej kater muskujsh dhe tendinash, qe mbulon dhe mbron kocken e krahut dhe ju lejon te ngrini dhe levizni krahun.

Dhimbja e shpatulles mund te kete shume shkaqe. Disa prej shkaqeve te dhimbjes se shpatullave jane:  aksidentet apo mund ta keni tepruar ne punet e perditshme.
Ndonjehere dhimbja e shpatullave vjen edhe nga nje gjendje si artriti. Madje ajo mund te shkaktohet edhe nga problemet ne pjese te tjera te trupit, qe quhet dhimbje e referuar.

SHENJAT E DHIMBJES SE SHPATULLES?

Lidhja mes kockes se krahut dhe shpatulles perben nje nga artikulacionet me te rendesishem per shume levizje te trupit. . Artikulacioni i shpatullave mund te demtohet apo edhe te nxirret nga vendi me shpesh se çdo kyc tjeter ne trup.
Bejini vetes disa pyetje per t’ju ndihmuar te kuptoni nese keni nje demtim te shpatulles:

• A mund ta levizni krahun normalisht apo shpatulla eshte shume e ngurte apo e dhimbshme?
• A mendoni se supi mund te kete dale nga hapsira normale?
• A eshte supi mjaftueshem i forte per te perballuar punet qe beni zakonisht?

Ju mund te trajtoni disa lendime te shpatullave ne shtepi me disa dite pushim ose edhe me akull.
Mund ta fashoni supin per ta mbajtur ne vend nese eshte e nevojshme dhe ta ngrini mbi nivelin e zemers.
Por disa lendime kane nevoje per ndihme profesionale.

Ketu jane shenjat qe tregojne se duhet te shkoni menjehere te mjeku:

• Nyja e shpatullave duket e deformuar.
• Ju nuk mund ta levizni fare shpatullen.
• Dhimbja eshte e madhe.
• Shpatulla eshte e enjtur pakuptuar.
• Krahu ose dora eshte  e dobet ose e mpire.

KUSH JANE SHKAKTARET DHE FAKTORET E RRISKUT PER SHFAQJEN E DHIMBJES SE SHPATULLES?

Lendimet e zakonshme te shpatullave:

1. Dislokimi ose zhvendosja e shpatullave.                                                                              
   Nese shpatulla terhiqet shume fort ose rrotullohet shume, pjesa e siperme e krahut mund te dale nga foleja e saj. Do te ndjeni dhimbje dhe dobesi ne shpatull. Mund te keni gjithashtu enjtje, mpirje dhe mavijosje.
2. Nxjerria e shpatulles.
   Ky demtim prek nyjen ku bashkohet klavikula dhe shpatulla. Quhet nyja akromioklavikulare (AC). Nje renie ose goditje e forte i keput ligamentet qe e mbajne te bashkuar. Nese kocka  e klavikules shtyhet nga vendi dhe do te keni nje gunge ne maje te shpatulles.
3. Thyerja e shpatulles.                                                                                
   Nje kocke mund te thyhet ose plasaritet nese bini ose merrni nje goditje te forte. Thyerjet me te zakonshme jane ne klavikul dhe kocken e krahut . Do te keni shume dhimbje dhe zona mund te mavijoset. Nese kocka e klavikules eshte thyer, mund te mos jeni ne gjendje te ngrini krahun.
4. Demtimi i kercit
   Ju mund te demtoni kercin (mbushjen e hapsires mes 2 kockave) qe shkon rreth buzes se nyjes shpatulles. Mund te ndodhe pasi te keni bere te njejten levizje pa pushim, lendoni ate ne nje renie ose ne çdo kohe kur supi ushtron shume force.
5. Demtimi i levizjeve rrotulluese.                                                        
   Demtimi I levizjeve te shpatulles mund te shkaktohet nga perdorimi i tepert i kycit ose ne reniet aksidentale . Ajo gjithashtu fillon te tregoje konsumim e kycit me kalimin e moshes. Mund t’ju dhemb supi gjate nates dhe kur perpiqeni te ngrini gjerat. Mund te degjoni nje kercitje kur e levizni.
6. Shpatulla e ngrire.
   Kjo gjendje tregon se sa do te levize kyçi juaj. Shiritat jonormale te indeve (ngjitjet) krijohen ne nyje dhe e pengojne shpatullen te levize lirshem. Shpatulla juaj mund te “ngrije” sepse dhimbja ju ka  bere qe ta perdorni me pak, duke lejuar qe ngjitjet te krijohen.
7. Bursit
   Bursa (nje qese e mbushur me leng qe mbron kycin tuaj) mund te fryhet dhe acarohet nese perseritni te njejtat levizje pa pushim. Por mund te shkaktohet edhe nga nje renie ose nje demtim tjeter. Nese keni bursit, mund te vereni me shume dhimbje kur levizni shpatullen.

Shkaqe te tjera te dhimbjes se shpatullave :

• Osteoartriti.                                                 
  E quajtur edhe semundje degjenerative e kyçeve, kjo eshte forma me e zakonshme e artritit. Mund te preke çdo nyje, perfshire shpatullat. Kerci midis kockave prishet dhe ato ferkohen se bashku. Kjo mund te shkaktoje dhimbje dhe ngurtesi.
• Artrit rheumatoid.                                                                         
  Kjo eshte nje semundje qe ben qe sistemi imunitar i trupit te sulmoje rreshtimin mbrojtes ne nyjet tuaja. Gjithashtu mund te shkaktoje dhimbje dhe ngurtesi ne shpatullat tuaja.
• Dhimbja e referuar.                                        
  Ndonjehere ju dhembin shpatullat kur nuk ka asgje qe nuk shkon me to. Kjo mund te jete nje shenje e problemeve me fshikezen e temthit, melçine ose nje organ tjeter.
• Atak ne zemer.                                                  
  Nese ju dhemb supi dhe keni probleme me frymemarrjen ose gjoksi ndihet i shtrenguar, mund te keni nevoje per ndihme urgjente mjekesore .
• Tendiniti.                                                                                               
  Mund te ndodhe ngadale me kalimin e kohes ose si rezultat i nje renieje ose nje goditjeje direkte ne shpatull.

SI ZBULOHET DHIMBJA E SHPATULLES?

Mjeku do te filloje me nje ekzaminim fizik per te kontrolluar per ndonje problem qe lidhet me dhimbjen e shpatulles.

Me pas, ata do te testojne gamen e levizjeve per te pare se sa e forte dhe fleksibel eshte  shpatulla juaj. Kjo do te perfshije levizjen e kraheve ne menyra te ndryshme, si siper kokes apo  rrotullimin e tij 90-180 grade.

Po ashtu mund tju kerkoje analiza te tjera imazherike si :

• Radiografia. Keto mund te ndihmojne mjekun te gjeje shkaqet e dhimbjes se shpatullave qe lidhen me kockat.

• Rezonanca magnetike. Jep nje imazh te detajuara te shpatullave.

• Skaner
• Elektromiografia (EMG). Kjo mat aktivitetin elektrik ne muskuj per te pare nese ka ndonje problem me nervat tuaj.
• Artroskopia. Kjo eshte nje procedure kirurgjikale qe lejon nje kamere te vogel me fiber optike t’i tregoje mjekut imazhe me cilesi te larte te shpatulles.

SI TRAJTOHEN DHIMBJET E SHPATULLES?

Per dislokimet(zhvendosjen), nxjerrjet e kyceve dhe frakturat(thyerjet), ju nevojitet ndihma e mjekut per te kthyer shpatullen ne pozicionin e duhur dhe me pas nje mbajtese per ta mbajtur ate ne vend ndersa sherohet.

Per shume probleme  te tjera, mjeku mund te sugjeroje pushim, aplikimin e te ngrohtave apo te ftohtave dhe ilace si aspirina ose ibuprofen per te reduktuar dhimbjen dhe enjtjen.

Nese supi nuk permiresohet pas ketyre hapave te pare, mjeku mund te provoje te injektoje nje kortikosteroid (nje ilaç anti-inflamator) drejt e ne nyje per te lehtesuar enjtjen dhe dhimbjen.

Ndonjehere demtimet e kercit, grisjet e capsules artikulare dhe shpatulla e ngrire nuk permiresohen me pushim dhe ilaç. Mjeku mund te rekomandoje nje nderhyrje kirurgjikale.

Me çdo problem ne shpatull, plani i trajtimit ndoshta do te perfshije ushtrime per t’ju ndihmuar te shtrini dhe forconi nyjen dhe te permiresoni gamen tuaj te levizjeve.

REFERENCAT

https://my.clevelandclinic.org

https://www.mayoclinic.org

https://www.webmd.com

https://www.medicalnewstoday.com

https://medlineplus.gov