Kanceri anal zhvillohet kur qelizat jonormale rriten dhe shumohen ne zonen anale ose ne kanalin anal.
Kanali anal lidh anusin (hapjen qe nxjerr jashteqitjet) me rektumin (pjesen e poshtme te traktit tretes).
Kanali anal eshte rreth 2 deri ne 4 cm i gjate dhe eshte pjesa e trupit qe nxjerr mbetjet e ngurta (jakë) jashte trupit. Kanceri anal quhet edhe karcinoma e kanalit anal.

Lloji me i zakonshem i kancerit anal eshte kanceri me qeliza skuamoze.
Llojet e tjera te kancerit anal mund te jene edhe adenokarcinomat.
Per sa i perket kesaj semundje eshtë e rendesishme te theksohet se kanceri anal eshte i ndryshem nga kanceri i rektumit dhe kanceri i zorres se trashe. Keto jane tre semundje te ndryshme dhe te treja trajtohen ndryshe.

KUSH JANE NDRYSHIMET QE MUND TE PESOJE ANUSI DHE CILA ESHTE LIDHJA E TYRE ME KANCERIN ANAL?

Displasia i referohet çdo lloj ndryshimi jonormal ne qelizat e trupit. Displasia anale eshte nje term qe perdoret per te pershkruar semundjet qe zhvillohen para fillimit te kancerit te qelizave skuamoze anale.

Simptomat e displazise anale mund te permendim:

1. Dhimbje.
2. Presioni.
3. Kruarje anale (pruritus).

Nese zhvilloni displazi anale, mjeku mund te kryeje nje procedure, qe kerkon perdorimin e nje endoskop (nje tub i holle, fleksibel qe i lejon te shohin brenda zorreve ne kete rast) dhe te shikojne per njolla ose ngjyra qe e bejne me te lehte dallimin e indeve qe jane jonormale ne anus.

KUSH JANE SIMPTOMAT E KANCERIT ANAL?

Rreth nje e katerta e njerezve qe kane kancer anal nuk dallojne ne fillimet e semundjes asnje simptome.
Ndersa ne ato raste kur simptomat jane te pranishme, kanceri anal mund te shfaqe:

1. Gjakderdhje rektale, veçanerisht gjate zhurmave te zorreve.
2. Nje gunge ose mase. (Nje gunge e kancerit anal mund te shfaqet ne hapjen anale).
3. Dhimbje.
4. Kruajtje (i njohur edhe si pruritus).
5. Duke pare nje ndryshim ne levizjet e zorreve, te tilla si shpeshtesia ose konsistenca e jashteqitjes.
6. Jashteqitje te vazhdueshme dhe te pakontrrollueshme.
7. Ndjeheni sikur keni nevoje vazhdimisht te dilni jashte(kryeni nevojat personale).

KUSH JANE FAKTORET E RRISKUT PER KANCERIN ANAL?

Shkaku i sakte i kancerit anal eshte i panjohur. Megjithate, ekzistojne disa faktore rreziku qe lidhen me semundjen.
Per shembull, shumica e rasteve me kancer anal jane te lidhura me infeksionin nga virusi i papillomes humane (HPV).
Por, eshte e rendesishme te theksohet se shumica e njerezve me HPV nuk zhvillojne kancer anal.
Perveç HPV-se, ka faktore te tjere rreziku qe mund te rrisin mundesinë e zhvillimit te kancerit anal, duke permendur:

1. Imunosupresorët.
   Keto jane medikamente qe frenojne sistemin imunitar te demtojë qelizat e organizmit normale.
2. Mardheniet seksuale anale.
   Ne pergjithesi, keto lloj mardheniesh seksuale dhe te kesh shume partnere seksual rrit rrezikun per HPV, HIV dhe kancer anal.
3. Mosha.
   Shumica e diagnozave te kancerit anal behen te njerezit e moshes 55 vjeç e lart.
4. Pirja e duhanit.
   Njerezit qe pine duhan kane me shume gjasa te zhvillojne kancer anal.
5. Keni nje fistule anale (nje hapje jonormale), e cila shkon nga anusi ne lekuren rreth anusit ose here pas here ne nje vend tjeter ne trupin .

Ne shumicen e rasteve, kanceri anal perhapet ne indet e aferta permes sistemit tuaj limfatik. Shume rralle, mund te metastazoje (perhapet) ne melçi ose mushkeri.

SI DIAGNOSTIKOHET KJO SEMUNDJE?

Mjeku mund te beje nje ekzaminim, ku do te pyesi per simptomat dhe do te shikoje ne detaje historine tuaj mjekesore. Ata mund te perdorin disa teste per te diagnostikuar kancerin anal, duke perfshire:

1. Prova vizual me anoskopi.
   Mjeku do te shikoje zonen, ndoshta duke perdorur nje instrument te quajtur anoskop. Anoskopi perbehet nga nje tub dhe nje drite dhe lejon mjekun te shohe kanalin anal.
2. Prova me gishtin egzaminues.
   Duke veshur doreza, mjeku do te vendosi lubrifikant ne nje gisht dhe do ta vendosi brenda anusit per te ndjere gunga ose probleme te tjera.
3. Pap test anal.
   Gjate ketij ekzaminimi, mjeku fut nje garze ne anus per te mbledhur qelizat qe gjenden aty. Keto qeliza me pas analizohen ne nje laborator.
4. Biopsi.
   Ky test heq nje pjese te vogel te indit jonormal per tu egzaminuar ne laborator.
5. Imazhe me rezonancë magnetike (MRI).
   Ky lloj egzaminimi imazherike mund te zbuloje kancerin anal dhe te ndihmoje mjekun te percaktoje perhapjen e semundjes.

SI MUND TE TRAJTOHET KANCERI ANAL?

Trajtimi i kancerit anal varet nga lloji i kancerit dhe sa eshte perhapur ai.
Trajtimet me te zakonshme perfshijne:

• Kirurgjine per te hequr kancerin anal ne fazen e hershme. Zakonisht eshte shume e efektshme dhe bene te mundur gerryerjen e zones rreth se ciles shikohen ndryshime qelizore jonormale.
• Nje kombinim te kimioterapise dhe terapise me rrezatim (kemoradiacion) per shumicen e kancerit anal ne stadin e dyte ose ne stadin e tretë
• Rezeksioni abdominoperineal (nje procedure kirurgjikale e kryer kur kanceri nuk i eshte pergjigjur trajtimeve te tjera) . Kjo nderhyrje mund te behet duke hequr edhe nyjet limfatike perreth apo mund te hiqet nje pjese e zorres dhe te vendoset nje kolostome.
• Kimioterapia dhe/ose imunoterapia per ata me kancer anal te stadit katert.

REFERENCAT

1. National Cancer Institute. (2021). Anal Cancer Treatment (PDQ®)–Patient Version. https://www.cancer.gov/types/anal/patient/anal-treatment-pdq
2. American Cancer Society. (2021). Anal Cancer. https://www.cancer.org/cancer/anal-cancer.html
3. Centers for Disease Control and Prevention. (2021). HPV-Associated Cancer Statistics. https://www.cdc.gov/cancer/hpv/statistics/index.htm
4. Siegel, R. L., Miller, K. D., & Jemal, A. (2020). Cancer statistics, 2020. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 70(1), 7-30.
5. NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. (2021). Anal Carcinoma. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/pdf/anal.pdf